Ana gündemimiz Gazze lakin tefsir dersi izlerken bu konu karşıma çıkınca yazayım dedim.
La yemessuhu illel mutehherun: "Ona ancak temiz olanlar dokunabilir" (vakıa suresi)
Tefsir hocamız bu ayeti taberi tefsirinden işlerken, ilk müfessirlerin tefsirlerinde bu ayetin "abdestsiz Kur'an'a dokunmama" şeklinde olarak algılanmadığını ifade ediyor. Daha çok "kitabun meknun" ifadesi üzerinden kast edilenin melekler olduğu ifade ediliyor. Şeytanlardan korunmuş olduğu ima ediliyor. Dolayısıyla "abdestsiz dokunmak haramdır" ifadesi yanlıştır, abdestsiz okuyana Allah ahirette 3-5 gün ceza verecek şeklinde anlayış yanlıştır.
Ancak hoca şöyle bir orta yolu tutuyor. Müslüman alimler sonraki zamanlarda bu ayetten ilham alarak adab olarak temizlenmek iyidir şeklinde düşünerek bir kültür üretmişler. Bizler de buna uysak iyidir diyor hocamız. Ayrıca tefsir hocamız "Allah'ın şiarlarına saygılı olun" ayetinden güç alarak Kur'an'a karşı bir saygının nişanesi olarak abdestli olmak tavsiye edilmiş, diyor. Ama bunlar sadece çıkarım.
Kısacası tabiinden sonraki müslümanların ürettiği bir "sünnet" denilebilir. Ben şahsen müslümanların kurandan ve sünnetten esinlenerek iyi güzel hoş kültürler üretmesini anlarım, doğal karşılarım. Yeter ki farz gözüyle bakılmasın. Tevhide aykırı olmasın.
Bu konuda ifrat da tefrit de hatalıdır. Kuranı ayaklar altın almayı nasıl yanlış görürsek, "abdestsiz dokunmak zinhar haramdır" ifadesini de yanlış görürüz.
Müslümanların zihinsel durgunluklarının bir sebebi de geçmiş asırlarda tavsiye edilmiş bir durumu sonraki asırlarda farzlaştırmak. Bu gibi üretilen farzlar zamanla durgunluk meydana getiriyor. Akan bir suyun üzerine zamanla dökülen çerçöplerin bir zaman sonra suyun akışını yavaşlatması... Bu nedenle körü körüne mezhepçilik yapan kardeşler hiç de iyi bir şey yapmıyor. Şeyhine veya hocasına hayranlık temelinde oluşan bir bağlılık maalesef ümmetin vahdetini olumsuz etkiliyor. Kardeşler hayranlık Kurana ve peygamberedir. Onu yaparken bile aklı/muhakemeyi devre dışı bırakmamak gerekir. Elbette selim aklı...
Mesela zamane gençlere illaki abdestle dokunacaksın dayatmasını yapmak iyi mi kötü mü sonuç verir? Gerek var mı bu dayatmaya? Yine işin adab ve kültür kısmı güzelce anlatılır. Ama farzlaştırmak hata. Beni şu rivayetler anlayınız kardeşler: Peygamberimiz her namaz başlangıcında misvak kullanmak istemiş ancak farzlaşma tehlikesinden ötürü yapmamış. İşte bu hassasiyet bizde de olmalıdır.
Ayrıca başka mantıki deliller de var, illaki abdest diyenlere karşı. Mesela bu ayetin indiği zamanda mushaf yok, dokunulacak. Ayrıca belirgin bir şekilde abdesti anlatan maide:6 ayeti yok.
Kısacası adab ve kültür olan şeyleri farzlaştırmamak gerekir. Yapan yapsın, maddi temizlik her daim iyidir. Tabi daha önemli olan manevi temizliktir. Şimdi biri çıkıp dese ki, o halde oruçlu olarak Kur'an okuyalım, çünkü insan oruçlu olunca manevi temizliği daha daha iyi oluyor vs. ne yapacağız? Kendisi yapsın ama bunu din diye dayatmasın, haram ifadesi kullanmasın. Mesele ana hatlarıyla böyledir. İnşaallah anlaşılırım, inşaallah yanlış anlaşılmam...
YORUMLAR