Seçimler güçlü demokrasinin en temel vazgeçilmez unsurudur. Demokrasilerde seçimle vatandaşlar yaşadığı ülkenin yöneticilerini hür iradeleriyle seçimle belirlemektedirler. Halkın kendi kendisini yönetmesi, hükümet kabinesi kurması, meclis oluşumu, vekiller ve diğer unsurlar seçimle oluşur.
Tabi bütün bu oluşum şartları hazırlanırken istenen şudur ki; hızlı, doğru, gizli, güvenilir, adil ve düşürülmesi beklenen maliyetlerdir.
Seçimler bir yandan karar verme sürecini ifade ederken diğer bir yandan ise rekabet oranı yüksek bir aday yarışını ifade etmektedir.
Türkiye’de oylama geleneksel sistem olan elle oylama şeklinde yapılmaktadır, yani seçmen kütüğünde belirlenen oy pusulalarına kanaat edilen tercih yapılır, akabinde kapalı zarfa konulur ve seçim sandığına atılır, seçim sonucu elde edilen veriler SEÇSİS veri tabanı üzerinden merkeze anlık ulaştırılır. Böylelikle 81 ilde hızlı bir şekilde seçim sonucu takip edilir.
Geçtiğimiz günlerde Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığının yaptığı açıklama ile elektronik seçimle ilgili çalışmalar bitirilmiş, meclis kararının onayına sunulmuştu.
Peki Nedir Bu Elektronik Seçim ?
Elektronik Seçim, E-Seçim ya da E-Oylama vatandaşların oy kullanma ve sayma işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesidir.
Elektronik oylama yöntemlerinin tarihsel gelişimine bakıldığında kayda değer çalışmanın 1869 yılında Thomas Edison tarafından hazırlanan “Electronic Vote-Recorder” adlı çalışma olduğu bilinmektedir. Bu yöntem Amerika Birleşik Devletleri’nin kongre seçimlerine kullanılıyordu.
Elektronik oylama yöntemlerine tarihten bugüne kullanılan kaldıraçlı mekanik oylama yöntemi, delikli kart yöntemi, işaret tanıyıcı (optik) tarama oy pusulaları doğrudan ve uzaktan e-oylama, internet üzerinden e- oylama uygulamalarını örnek verebiliriz.
Dünya Devleri Kullanıyor..
Zaten dünya devletleri içinde elektronik seçim kullanan ülkeler içerisinde ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Estonya Avustralya, Hollanda, Fransa,İrlanda, Belçika, Peru, İtalya, Brezilya, Hindistan,İsviçre bulunmaktadır
E- Oylamanın Avantajları Nedir ?
Geleneksel olarak el ile yapılan seçimde geçersiz oyların önüne geçmek,
Sonuçların itirazsız, hızlı ve güvenilir olması,
Engelli vatandaşlarımızın daha rahat ve zorlanmadan demokratik halkını kullanabilmesi
Seçim hilelerinin önüne geçilmesi
Dezavantajları Nedir ?
Elektronik cihazların kayıt bilgileri değiştirilerek hatalı sonuç alınması,
Güvenlik duvarının hacklenerek seçim sonuçlarının değiştirilmesi,
Cihazların arıza yapabilme olasılığı,
Seçmenin gizli yapması gereken oylamanın ifşa edilebilme ihtimali,
Dijital darbe
Dijital Darbenin Önüne Geçilmesi
Sonuç olarak e-Seçim ile her ne kadar da seçimlerde doğru ve hızlı sonuç almak önemli olsa da bence en önemlisi olan oy gizlilik hususudur. Oy kullanmak vatandaşların en önemli mahremidir ve bu çalışmaların profesyonelce olmadığı sürece faaliyete geçirilmesinin doğru olmayacağının kanaatindeyim.
Dijital ortamda gerçekleşecek seçimlerin sabote edilmemesi için denetleme mekanizması kurulmalı ve sistem yüksek güvenlikli korumaya alınmalıdır. Aksi halde kılını bile kıpırdatmadan kendisini ve topluluğunu teknolojik anlamda yetiştiren kötü niyetli çevrelerin hedefi haline gelinebilir ve sonuç içimden çıkılmaz bir hale dönüşebilir. Teknoloji daima takip edilmek ister, eğer onu ihmal ederseniz o da sizi ihmal eder. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ile Yazılım mühendisleri ve bilgisayar mühendisleri elektronik seçim ilgili analizleri de önemlidir.
Ülkemizin geleceği için yaşamsal önem taşıyan seçimlerin son derece güvenli ortamda yapılması, sonuçlar üzerinde kimsenin herhangi bir şüphesi olmaması zorunludur.
Bu nedenle ülkemizde elektronik seçim sisteme geçmeden önce tüm koşullar iyice incelenmeli ülkemize has özel durumlar varsa bunlar belirlenmeli her türlü siber saldırıya karşı güvenlik politikaları oluşturulmalı, bütün istisnai durumlar tespit edilerek hepsini ortadan kaldıracak önlemler titizlikle alınmalıdır.
Mehmet Bilgin - Gazeteci / Yazar
10:05
14.11.2024
YORUMLAR