Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin çatışmalı bölgelerde daha da derinleştiği, kadına yönelik suçlar başta olmak üzre birçok ihlal ve suçun cezasız kaldığı BM, SHOR’un raporlarına ve kamuoyuna tüm çıplaklığıyla yansımaktadır. Uluslararası güvencelere rağmen çatışmaların sürdüğü Kuzey ve Doğu Suriye’de durdurulamayan kadına yönelik suçların ve ağır şiddetin önlenmesine yönelik TBMM’nin  daha aktif bir rol üstlenmesi amacıyla Anayasanın   98. Maddesi, TBMM İç Tüzüğünün 104. ve 105. Maddeleri gereğince meclis araştırması açılması için gereğini arz ederim.
 
 
                                                                Ayşe SÜRÜCÜ
                                                                Şanlıurfa Milletvekili
 
GEREKÇE
 
Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi, Qamişlo’da Türkiye ve ona bağlı grupların denetiminde olan bölgelerde kadınlara yönelik hak ihlallerine ilişkin çalıştay düzenledi. Çalıştayda, Süryani Kadınları Birliği, Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi, Demokratik ve Yenilikçi Partisi Kadın Bürosu, TEV DEM Kadın Bürosu, İnsan Hakları Örgütü, Federe Kürdistan Demokratik Özerk Yönetim temsilciliği, MSD Kadın Bürosu, Qamişlo Kantonu Kadınlar Komitesi, Suriye Kadın Meclisi, Êzidî Kurumu, Pêl Örgütü, , Suriye Gelecek Partisi ve siyasi parti üyesi kadınlar katıldı. Çalıştayda kadına yönelik siyasi, hukuki ve sosyal ihlaller ele alındı.
Çatışmaların devam ettiği bölgelerde kanunlar sivil haklarının korunmasını güvenceye alıyor fakat Türkiye’ye bağlı gruplar bu noktada sık sık ihlaller yaratmaktadır. Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’de denetiminde olan bölgelerde kadınlara dönük savaş suçları işlenmekte, binlerce insan göç ettirilmekte, sivillere dönük ağır ve yasaklı silahlar kullanılmakta, yüzlerce sivilin katledildiğini ve bölgelerin alt yapısının talan edildiği, sonuç olarakta  Serêkaniyê, Afrîn ve Girê Spî’de demografik yapının da değiştirildiği BM ve SHOR’un raporlarında yer almaktadır.Özellikle Hefrin Xelef gibi siyasetçi kadınların hedef alınması, barış sesine ve çözüme engel koymaktadır. Örgütlü kadınların katledilmesi ve baskı altına alınmak istenmesi ise özgür kadın iradesinin hedef alındığını ortaya koymaktadır. Kuzey ve Doğu Suriye’de cinayet, cinsel istismar, kaçırılma ve zorla göç ettirme olayları devam etmektedir.
Çalıştayda Türkiye’ye bağlı grupların 2018- 2019-2020 yıllarında kadınlara dönük birçok suç işlediğini belirtilmiştir. Çalıştayda 3 yıllık süre içerisinde kadınlara dönük 53 cinayet, 128 yaralama, 61 cinsel istismar suçu belgelendi. 5 kadın işkence ve vahşi saldırılar nedeniyle yaşamına son verdi. 317 kadın kaçırıldı ve fidye karşılığında bırakıldı. Serêkaniyê, Girê Spî ve sınır bölgelerinde 23 kadın öldürüldü, öldürülenlerden 2’si cinsel istismara maruz bırakıldı. 60 kadın gerçekleştirilen bombardımanlarda yaralandı, 12 kadının ise kaçırıldığı bilgileri kamuoyu ile paylaşıldı.
Kuzey ve Doğu Suriye’de cinayet, ihlal ve işlenen suçların kadınların psikolojisini büyük ölçüde olumsuz etkilediği sunulan raporlarda da gözlemlenmektedir.Kadınlar özellikle çatışmalı bölgelerde erkek  egemen idare anlayışı karşısında savunmasız bırakılmaktadır, bu sebeple de ekonomik, psikolojik, toplumsal ve hukuki destek verilmesini sağlamak ve bu suçlara yönelik yaptırım sağlanması adına bir meclis komisyonu kurulması elzemdir.