Sağlık çalışanları ve aile hekimleri, kamuoyuna seslenerek sağlık alanında yapılan düzenlemelere karşı hak mücadelesine devam ediyor. Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) hizmet veren sağlık emekçileri, halk sağlığını tehdit eden ve meslek onurlarını zedeleyen düzenlemelerin geri çekilmesi talebiyle 2-6 Aralık 2024 tarihlerinde 5 günlük iş bırakma eylemi gerçekleştireceklerini duyurdu.

Tepkilerin Odağında Ne Var?

Ekim ayında Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği, sağlık çalışanlarının haklarını kısıtlayıcı etkiler yarattığı gerekçesiyle eleştiriliyor. Yönetmelik, halkın sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırırken, hekimlerin mesleki özerkliğini ve ekonomik güvencelerini zayıflattığı iddialarıyla tepkilere neden olmuştu.
Kasım ayı başında üç günlük uyarı grevi yapan sağlık çalışanları, yönetmelik geri çekilmediği takdirde daha geniş çaplı bir eylem gerçekleştireceklerini belirtmişti. Beklenen düzenlemelerin gelmemesi üzerine sağlık örgütleri 5 günlük iş bırakma kararı aldı.

Meclisteki Yeni Yasa Teklifi Endişe Yarattı

25 Kasım 2024 tarihinde TBMM’ye sunulan ve 28 Kasım’da komisyondan geçen yasa teklifi, sağlık sistemindeki sorunları daha da derinleştireceği gerekçesiyle eleştiriliyor. Teklifin getirdiği bazı düzenlemeler:

1. GETAT Uygulamaları: Aile Sağlığı Merkezlerinde mesai dışı saatlerde, ücretli olarak geleneksel ve tamamlayıcı tıp (GETAT) uygulamaları yapılabilecek. Bilimselliği henüz kanıtlanmamış bu uygulamaların aile hekimliği birimlerinde gerçekleştirilmesi, sağlık çalışanları ve halk tarafından eleştiriliyor.

2. Raporların Ücretli Hale Gelmesi: Ücretsiz verilen sağlık raporlarının paralı hale gelmesi, halkın sağlık hizmetlerine erişimini daha da zorlaştıracak. Ayrıca, hekimlerle hastalar arasında gerginliklere neden olabileceği belirtiliyor. Nitekim, bir hekimin bu sebeple darp edildiği vurgulandı.

3. Katkı Payı Artışı: Katılım paylarının artırılması, halkı cebinden daha fazla ödeme yapmaya zorlayacak. Sevk zinciri ile aile hekimlerine başvuran hastalar, sevk yapılmazsa yüksek katkı payı ödemek zorunda kalacak.

Hekimlerden 5 Temel Talep

Sağlık çalışanları, yönetmeliklerin geri çekilmesi ve sağlık sistemindeki sorunların çözülmesi için şu talepleri dile getiriyor:

1. ASM’lerin Kamu Kaynaklarıyla Desteklenmesi: Birinci basamak sağlık hizmetlerinin fiziki ve tıbbi donanımının kamu tarafından sağlanması.

2. Daha Az Nüfus, Daha Fazla Nitelikli Hizmet: ASM’lerde hekim başına düşen nüfusun 2.000’in altında olması ve koruyucu sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması.

3. Güvencesiz İstihdama Son: ASM çalışanlarının güvenceli kadrolarla istihdam edilmesi ve hemşirelerin maaş kriterlerinin mesleki sorumluluklarına uygun düzenlenmesi.

4. İnsanca Yaşam İçin Maaş Düzenlemesi: Tüm sağlık çalışanlarına emekliliğe yansıyacak, kesintisiz bir maaş düzenlemesi yapılması.

5. Sağlıkta Şiddetin Önlenmesi: Sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti engelleyecek etkin ve caydırıcı bir yasa çıkarılması.

Sağlık Çalışanlarından Halkımıza Çağrı

Sağlık çalışanları, 2-6 Aralık tarihlerindeki iş bırakma eylemleri süresince halkı ASM’lerden sağlık hizmeti almak yerine, sağlık hakkı mücadelesine destek olmaya çağırıyor. Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) ve diğer sağlık meslek örgütlerinin ortak açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

“Bizler meslek onurumuza sahip çıkarken, bilimsellikten uzak uygulamalara karşı duruyoruz. Halkımızın sağlık hakkını savunuyoruz. Nitelikli sağlık hizmeti almak isteyen halkımızı da alanlarda yanımızda görmek istiyoruz.”

Kimler Destek Veriyor?

Bu eyleme sağlık sektörünün birçok önemli örgütü destek veriyor. İşte eyleme katılan bazı kuruluşlar:

• Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF)
• Türk Tabipleri Birliği (TTB)
• Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES)
• Hekimsen
• Hürriyetçi Sağlık Sen
• Genel Sağlık-İş
• Tüm Radyoloji Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği (TÜMRAD-DER)

Sağlık çalışanlarının taleplerine nasıl yanıt verileceği merakla bekleniyor. Ancak bu eylemlerin halk sağlığına olan etkilerinin yanı sıra, sağlık sistemindeki yapısal sorunları tekrar gündeme taşıması bekleniyor.

Haber: Bilal Yılmaz/Urfaradikal.com

#SağlıkHakkı #AileHekimliği #İşBırakma





Basın Açıklamasının Tam Metni;

Eziyet Yönetmelikleri Değil Sağlığa Bakan İstiyoruz!

 Yapılan düzenlemelerin hiçbiri halk ve hizmet sunan emekçiler açısından kalıcı çözüm getirmiyor. Aile Sağlığı Merkezlerindeki sağlık hizmetleri ücretli olma yolunda hızla ilerliyor.

Resmi Gazetede Ekim ayında yayınlanan Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinin halkın sağlığını, hekimlerin ve sağlık emekçilerinin özlük hakları ve çalışma koşullarını iyileştirmek bir yana yaşanmakta olan sorunları daha da derinleştireceğini hemen her kademeden bakanlık yetkililerine iletmiş ve  5 temel talebimizi kamuoyuna açıklamıştık. Kasım ayının ilk haftasında bu yönetmelik geri çekilinceye kadar uyarı niteliği taşıyan üç günlük iş bırakma eylemini gerçekleştirmiştik. 

Taleplerimiz yerine getirilmediği ve çözüme yönelik kararlar alınmadığı takdirde alanda örgütlü “sağlık emek-meslek örgütleri” ile birlikte 2-3-4-5-6 Aralık 2024 tarihlerinde 5 günlük iş bırakma kararını da kamuoyuna duyurmuştuk.

Bizler 1. basamakta her gün emek veren hekimler, sağlık çalışanları ve onların örgütleri olarak halkın sağlık hakkına erişimini engelleyen, hekimlerin mesleki özerkliğini yok eden ve sağlık emekçilerinin iş ve gelir güvencesini ortadan kaldıran bu yönetmeliğin geri çekilmesini beklerken, TBMM’ye 25 Kasım 2024 günü bir kanun teklifi sunuldu. 28 Kasım’da komisyonda görüşülerek değişiklik yapılmaksızın Genel Kurula sevk edilen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile, 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununun 5. maddesi ve 5510 sayılı kanunun 68. maddesinde değişiklikler yapılmaktadır.

Baştan söylemek istiyoruz; bu değişiklikler TBMM’de yasalaşacak olursa birinci basamak sağlık hizmetleri piyasa dinamiklerine tam olarak teslim edilecektir. 

TBMM’ne sunulan yasa teklifi ile etkili ve güvenilir olduklarına ilişkin henüz yeterli bilimsel veriler bulunmayan geleneksel ve tamamlayıcı tıp (GETAT) uygulamaları aile hekimleri birimlerinde mesai dışında paralı olarak gerçekleştirilebilecek. Nitelikli ve görece daha yüksek maliyetli sağlık hizmetine erişim olanağı olmayan hasta grubunun, etkililiği belirsiz bu yöntemlere kamu eliyle yönlendirilmeleri, toplum sağlığına zarar verebilecek bu uygulamalara duyulan güveni yersiz bir biçimde artıracağı gibi, sosyal devlet ilkesine ve devletin sağlık hakkını koruma yükümlülüğüne aykırıdır. Hep söylediğimiz gibi halkın sağlığı için birinci basamakta bilimsel koruyucu tıp uygulamalarının yaygınlaştırılması gerekir, GETAT uygulamalarının değil.

Yine aynı yasa taslağı aile hekimliğinde ücretsiz olarak verilen raporları ücretli hale getirmektedir. Bu durum aile hekimi arkadaşlarımızı “parasıyla değil mi? Raporumu vermek zorundasın” diyen hastalarla karşı karşıya getirecektir. “Olmaz” demeyin daha kanun meclisten geçmeden bir arkadaşımız haksız rapor isteyen hasta tarafından darp edildi.

Bu yasa teklifi ile katkı katılım payı artırılmakta halk cebinden daha fazla ödeme yapmaya zorlanmaktadır.  Hasta eğer daha az katkı payı ödemek istiyorsa 2. ve 3. Basamak sağlık kuruluşuna aile hekimliğinden sevkle gitmesi gerekecektir. Ancak Eziyet Yönetmeliği 2. 3. Basamağa yaptığı sevklerden dolayı aile hekimini, gelirini keserek cezalandırmaktadır. Bu durumda sevk isteyen hasta ile hekimler yine karşı karşıya gelecektir. Sağlık Bakanlığı bizim de talep ettiğimiz sevk zincirini hastalarla hekimleri karşı karşıya getirerek, hekimlerin kazancı üzerinden kurmaya çalışmaktadır. Bunu kabul etmiyoruz, etmeyeceğiz.

Sağlık Bakanlığını bir kez daha uyarıyoruz sorun yumağına dönüşmüş sağlık sistemini performansa dayalı, bilimsel yaklaşımdan uzak yönetmelikler ile düzeltemezsiniz.  Alanın öznesi olan bizlerin, hekimlerin ve sağlık emekçilerinin örgütlerinin yapılan değişikliklere yönelik görüşlerimizi ve önerilerimizi dikkate almayarak, yok sayarak ne halk sağlığını geliştirebilirsiniz ne de sağlık emekçilerinin sorunlarını çözebilirsiniz. Sağlıklı bir toplum, iyi çalışan bir sağlık sistemi için daha önce de dile getirdiğimiz beş talebimizin hayata geçirilmesi yeterlidir. Buradan bir kere daha hatırlatıyoruz:

1. Kamusal bir hizmet olan birinci basamak sağlık hizmetlerinin fiziki ve tıbbı donanımı ve aile sağlığı merkezleri kamu tarafından sağlanmalıdır.

2. Halkımıza nitelikli bir sağlık hizmeti sunabilmemiz için yeterli zaman ve olanak sağlanmalıdır. Koruyucu sağlık hizmetlerinin öncelendiği ve ekip anlayışını gözeten bir sistem inşa edilinceye kadar Aile Sağlığı Merkezi sayısı hekim başına 2.000 nüfusu aşmayacak şekilde artırılmalıdır.

3. Aile Hekimliği’nde güvencesiz ve kadrosuz istihdamı kabul etmiyoruz. Aile sağlığı merkezlerinde nüfus yapısına göre yeterli hemşire, ebe, teknisyen görevlendirilmeli, aşılama ve diğer koruyucu hekimlik uygulamaları desteklenmeli, geliştirilmelidir. Aile Hekimleri işveren olmamalıdır. Ebe ve hemşirelerin maaş ve teşvik ödeme kriterleri mesleki sorumluluklarının dışında kriterlerden oluşmakta iken Aile Sağlığı Merkezleri’nde çalışan ebe hemşirelerine ödenecek ücret Aile Hekiminin çalışma kriterleri ile değil kendi mesleki sorumluluklarına göre düzenlenmelidir. Aile Sağlığı Çalışanlarının Kanun değişikliği gerektiren tavan ücreti katsayısı artırılmalıdır.

 4.Aile Sağlığı Merkezlerinde çalışan hekim, ebe, hemşire ve   sağlık emekçilerine   emekliliğe yansıyacak tek kalemden oluşan, insanca yaşamaya yetecek düzeyde, izin kullandıklarında, hastalandıklarında, çocuğu olduğunda veya ailesinden biri öldüğünde kesilmeyecek maaş ödenmelidir.

5.  Sağlıkta şiddeti artıracak düzenlemeler değil şiddetin önlenmesini sağlayacak etkin ve caydırıcı tedbirler alınmalı, etkili şiddet yasası çıkarılmalı ve sağlık çalışanlarının can güvenliği sağlanmalıdır.

Bizler halkın sağlık hakkını, mesleki özerkliğimizi, mesleğimizin onurunu, ekonomik ve özlük haklarımızı savunmaya devam edeceğimizi bir kez daha kararlılıkla vurguluyoruz. Eziyete dönüşen Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinin iptalini ve mecliste sunulan yasa taslağının geri çekilmesini istiyoruz.

Bu taleplerimizin hayata geçmesi için  2-6 Aralık 2024 tarihleri arasında yapacağımız eylemler daha da önemli hale gelmektedir. Bu eylemlerimiz sadece sağlık emekçileri için değildir. Bizler meslek onurumuza sahip çıkarken, bilimsellikten uzak uygulamalara karşı dururken halkımızın sağlık hakkını da savunuyoruz.  Bu nedenle de bir hak olan sağlık için cebinden daha fazla para ödemek istemeyen, nitelikli sağlık hizmeti almak isteyen halkımızın da desteğini bekliyoruz. 2-6 Aralık 2024 tarihlerinde halkımızı ASM’ lerden hizmet almak için değil sağlık hakkına sahip çıkmak için alanlarda bizimle birlikte olmaya çağırıyoruz.

2- 6 aralık 20204 tarihleri arasında aile sağlığı merkezleri çalışanları olarak üretimden gelen gücümüzü kullanarak iş bırakıyoruz.   Bu haklı taleplerimiz gerçekleşene kadar çeşitli eylem ve etkinliklerle halkımızın sağlığı ve haklarımız için sağlık otoritesini harekete geçme konusunda zorlamaya devam edeceğimizi, sonuç alıncaya kadar vazgeçmeyeceğimizi tüm kamuoyuna bildiriyoruz.

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF)

Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN)

Aile Sağlığı Çalışanları Ebe ve Hemşire Dernekleri Federasyonu (ASEF)

Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası

Birlik Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası

Genç Sağlık Sendikası

Genel Sağlık ve Sosyal Hizmet Kolu Kamu Çalışanları Sendikası (Genel Sağlık-İş)

Hekim Birliği, Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası

Hekim ve Diğer Sağlık Çalışanları, Sağlık ve Sosyal Hizmetler Sendikası (Hekimsen)

Hürriyetçi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Çalışanları Sendikası (Hürriyetçi Sağlık Sen)

Sağlık Çalışanlarına Hak ve Mücadele Derneği (SAHADER)

Sağlık Hizmetleri Sendikası (SAHİMSEN)

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES)

Tabip ve Diğer Sağlık Çalışanları Sağlık ve Sosyal Hizmetler Kamu Görevlileri Sendikası (Tabip-Sen)

Tüm Radyoloji Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği (TÜMRAD-DER)

Türk Tabipleri Birliği (TTB)

Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD)