Önerge, özellikle son yıllarda ekonomik sıkıntıların çocukların yaşam, sağlık ve eğitim şartlarını olumsuz etkilediğine vurgu yaparak, Milli Eğitim Bakanlığı'nın bu konuda aldığı tedbirleri sorguluyor.  

Açlık ve Yetersiz Beslenme Eğitimi Etkiliyor

Milletvekili Ayan, ülkemizde her dört çocuktan birinin okula aç gittiğini ve çocukların sağlıklı beslenemediği için ciddi gelişim sorunları yaşadığını ifade etti. Ayan, bu durumun çocuklarda öğrenme güçlüklerine, sağlık problemlerine ve eğitim hayatında başarısızlıklara yol açtığını belirtti.  

Pilot Proje Sonlandırıldı, Deprem Bölgeleri Hariç Tutuldu

Dilan Kunt Ayan, 2022-2023 eğitim döneminde başlatılan ve pilot okullarda uygulanan "Okulumda Sağlıklı Besleniyorum Programı"nın ani bir şekilde sonlandırılmasını eleştirerek şu soruları gündeme getirdi:  

- Sağlıklı beslenme ve eğitim hayatı üzerindeki etkilerle ilgili Bakanlığın çalışmaları var mı? 

- Yetersiz beslenme nedeniyle okulu terk etmek zorunda kalan çocukların sayısı nedir?

- Ücretsiz yemek hakkının kaldırılmasının gerekçeleri nelerdir?

- 2024 bütçesinde neden çocuklar için okulda yemek hakkına dair bir planlama yapılmamıştır?

Fahiş Kantin Fiyatları da Gündemde

Milletvekili Ayan ayrıca, kantinlerdeki yüksek fiyatların dar gelirli aileleri ve çocukları daha fazla zorladığını belirterek, kantin fiyatlarının düşürülmesi ve sağlıklı beslenme seçeneklerinin sunulması için Bakanlığın bir çalışması olup olmadığını da sorguladı.  

"Çocukların Sağlıklı Gelişimi ve Eğitimi Anayasal Güvencededir"

Ayan, çocukların gelişim ve eğitim haklarının Anayasal güvence altında olduğunu hatırlatarak, sağlıklı beslenme eksikliği nedeniyle çocukların eğitimde geri kalmasının kabul edilemez bir durum olduğunu vurguladı.  

Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan’ın bu soru önergesi, çocukların beslenme ve eğitim sorunlarının kamuoyunda daha geniş bir şekilde tartışılmasına zemin hazırlıyor. Milli Eğitim Bakanlığı'nın bu sorulara vereceği yanıtlar, ilerleyen süreçte çocukların haklarına yönelik atılacak adımlar için kritik önem taşıyor.  



Önergenin Tam Metni;

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıdaki sorularımın Milli Eğitim Bakanı Yusuf TEKİN tarafından Anayasanın 98. ve İçtüzüğün 96. ve 99. maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

18.11.2024

​​​​​​​​ ​Dilan KUNT AYAN ​​​​​​​​​          Şanlıurfa Milletvekili

Çocukların sağlığı ve gelişimi bir ülkenin en önemli gelişmişlik göstergelerindendir. Ülkemizde 2023 yılında, 2022 yılına göre hem bebek ölümleri hem de beş yaşın altındaki çocuk ölümleri artış göstermiş, çocuk sağlıklılığı halinde ise çeşitli gerilemeler yaşanmıştır. Bu durumun sebeplerinin başında ekonomik nedenli yeterli ve sağlıklı gıdaya erişememe gelmektedir.

TTB’nin yaptığı açıklamaya göre; ailelerin yoksullaşması ve sağlıklı olma halindeki gerilemeler nedeniyle çocuklukta bodurluk artışı; okul çağında ise öğrenmeyi de etkileyen beslenme yetersizlikleri, sık hastalanma, okuldan kopma gibi sorunlar giderek artmıştır. Ekonomik koşulların giderek kötüleştiği günümüz koşullarında aileler için öncelik daha önce çocuğun eğitimi iken, artık gıda ve barınma ihtiyacı olmuştur. Giderek daha çok sayıda çocuk okula aç gitmekte, okulu bırakıp çalışmak zorunda kalmaktadır.

Artan yoksulluk ve sağlıklı gıdaya erişmekte yaşanan zorluklar nedeni ile çocuklar, besin değerinden yoksun sadece tokluk hissettiren gıdaları tüketmektedir. Aileler, karbonhidrata dayalı hem ucuz hem doyurucu gıdalar tercih etmek zorunda kalmaktadır. Çocuklar gelişimleri için gerekli olan temel besin öğelerini alamamakta, kaloriyi tamamlasa bile gerekli öğeler alınmadığı için vücutta bazı eksiklikler oluşmakta ve ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Çocuklarda son yıllarda demir eksikliği, obezite, protein eksikliğinden kaynaklanan malnütrisyon denilen beslenme bozuklukları artmıştır.

Çocuklarda beslenme yetersizlikleri yanı sıra buna bağlı hastalıkların da önlenmesi, yaşam, gelişim ve eğitim niteliğinin artırılması için devlet tarafından besin, beslenme ve sağlık politikalarının oluşturulması ve geliştirilmesi gerekmektedir.

Okullarda en azından bir öğün ücretsiz yemek hakkı, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından da raporlarda yer verilmiş zorunlu bir ihtiyaçtır. Okula devamlılık ve çocukların gelişimi konularında ailelerin yükünü azaltmak ve çocuklarda okula devam konusunda motivasyon sağlamak açısından da önemlidir.

Türkiye’de çocuklar gıdaya erişememekte, okula aç gitmekte ve her gün evde okulda açlıkla mücadele etmeye devam etmekte, ne bulursa onu yemekte, sadece o günü bir şekilde atlatmaya odaklanmaktadır. Kantin fiyatlarının fahiş yüksekliği ve buralardaki ürünlerin sağlıklı ve yeterli beslenmeye uygun olmayan ürünler olması da tüm çocukların sağlıklı gıdaya erişiminde bir sorun olarak durmaktadır.

Her dört çocuktan birinin okula aç gittiği Türkiye’de, Bakanlık tarafından, 2022-2023 eğitim döneminde mayıs ayında 1.320 pilot okulda “Okulumda Sağlıklı Besleniyorum Programı” kapsamında başlatılan ücretsiz okul yemeği uygulaması başlatılmıştır.

2022-2023 eğitim-öğretim yılının başında Türkiye’de 1,5 milyon öğrenci ücretsiz yemekten faydalanırken; Şubat 2023 depremleri sonrasında uygulamanın beş milyon öğrenciye ulaşması planlanmış, kademeli olarak uygulamanın ilköğretim ve ortaöğretimi de kapsaması hedefiyle valiliklere yazı gönderilmiştir. Ancak 2023 yılı eylül ayında “Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği” değiştirilerek Şubat 2023 depremlerinden etkilenen 11 ilin haricindeki illerde anaokullarındaki öğrencilere yemek verme uygulaması kaldırılmıştır. Bakanlık, 2024 yılı bakanlık bütçesini açıklarken ücretsiz okul yemeği konusuna hiç değinmemiştir.

Bu kapsamda;

1. Okul çağındaki çocukların yeterli ve sağlıklı gıdaya ulaşamaması, her dört çocuktan birinin okula aç gitmesi, yetersiz beslenme ve gelişimin eğitim-öğretim hayatlarına etkisi ve sonuçlarına dair Bakanlığınızın herhangi bir çalışması var mıdır?

2. Yoksulluk nedeniyle gıdaya erişememe, okula beslenme götürememe ve kantin alışverişi yapamama gibi nedenlerle son 3 yılda kaç çocuk okulu bırakmak zorunda kalmıştır? Bakanlığınız okula devamsızlık nedenleri hakkında herhangi bir çalışma yapmış mıdır?

3. 2022-2023 eğitim-öğretim döneminde başlatılan “Okulumda Sağlıklı Besleniyorum Programı” hangi sebep ve gerekçelerle sonlandırılmıştır?

4. Çocukların sağlıklı gelişim ve eğitim hakları Anayasal güvence altında olmasına rağmen, Millî Eğitim Bakanlığı 2024 bütçesinde “çocuklara okulda yemek hakkı”na değinilmeme ve bütçe ayrılmamasının nedenleri nelerdir?

5. Bakanlığınızın okulöncesi ve ilkokul çağındaki çocuklar için “okulda ücretsiz yemek hakkı” yla ilgili bir planlaması var mıdır?

6. Fahiş kantin fiyatlarının düşürülmesi ve okullarda ucuz, sağlıklı beslenme sağlanması için Bakanlığınızın bir çalışması var mıdır?