Genç yetişkinlerde kolon/kolorektal kanser teşhisi oranı, özellikle 50 yaşın altındaki kişilerde artış göstermektedir. Farklı araştırma çalışmaları şu anda bu alışılmadık artışın nedenlerini araştırmaktadır. Kolorektal kanser geliştirme konusunda farkındalığın artırılması ve erken teşhis oranlarının artırılması için acil bir ihtiyaç vardır.

 

Kolon kanseri nedir?

Kolon, kalın bağırsağın en büyük kısmıdır. Ulusal Kanser Enstitüsüne göre kolon kanseri , kolonda gelişen bir kanserdir . Kolon kanseri kolorektal kanserle ilişkilidir, ancak tam olarak aynı değildirler.

 

Kolon kanseri ve kolorektal kanser

Tüm kolon kanserlerinin kolorektal kanserler olduğu unutulmamalıdır, ancak tüm kolorektal kanserler kolonla sınırlı değildir; rektumda da ortaya çıkabilirler (yani rektal kanser). Bu nedenle, kolorektal kanser kolon ve rektumda ortaya çıkan kanserleri kapsar.

 

İstatistikler ve eğilimler

Kolorektal kanser şu anda 50 yaşın altındaki doğumda erkek olarak belirlenen kişilerde birinci ölüm nedenidir ve aynı yaş grubunda doğumda kadın olarak belirlenen kişilerde ikinci önde gelen ölüm nedenidir.

 

X kuşağı ve milenyum kuşağındaki kanser oranları

Mayıs 2024'te Sindirim Hastalıkları Haftası'nda araştırmacılar, 1999'dan 2020'ye kadar kolorektal kanser oranının 10-15 yaş arası çocuklarda %500, 15-19 yaş arası gençlerde %333 ve 20-24 yaş arası kişilerde %185 arttığını keşfettiler.

 

20'li yaşlardaki yetişkinlerde kolorektal kanserin belirti ve semptomları konusunda toplumsal farkındalığın artırılmasına acil ihtiyaç vardır.

 

Genç erişkinlerde kolon kanserinin belirtileri

Genç erişkinlerde, özellikle erken başlangıçlı kolorektal kanseri olanlarda kolorektal kanserin yaygın belirtileri vardır.

 

Genç yaşta ortaya çıkan kolorektal kanser belirtileri veya uyarı işaretlerinden bazıları şunlardır:

 

• Karın ağrısı
• Rektal kanama
• İshal
• Demir eksikliği anemisi
• Yorgunluk ve halsizlik

18-64 yaş aralığındaki 5.075 erken başlangıçlı kolorektal hastayı içeren bir vaka kontrol çalışmasında, yukarıda listelenen ilk dört belirti ve semptom kırmızı bayrak belirtileri ve semptomları olarak tanımlanmıştır.

 

Erken başlangıçlı kolon kanserinin göz ardı edilebilecek bazı ince belirtileri vardır. Bunlar bağırsak hareketlerinde değişiklikler (örneğin, sürekli ishal veya normalden daha dar dışkı), kilo kaybı ve gaz/şişkinlik gibi belirtilerdir.

 

Nedenler ve risk faktörleri

• Risk faktörleri, bir hastalığa veya duruma yakalanma şansını artıran farklı nedenlerdir. Kolon kanseri için farklı risk faktörleri vardır.
• Genetik faktörler. Aile geçmişi ve kalıtsal sendromlar kolon kanserine katkıda bulunabilir.
• Kolon kanserlerinin %5-10'u kalıtsaldır. Lynch sendromu (önceden Kalıtsal Polipozis Olmayan Kolorektal Kanser veya HNPCC olarak bilinirdi) ve Ailesel Adenomatöz Polipozis, bilinen önemli kalıtsal kolon kanseri sendromlarıdır.
• Yaşam tarzı ve çevresel faktörler. Bu faktörlerden bazıları kötü beslenme, sigara içme, aşırı alkol tüketimi, hareketsiz yaşam tarzı, obez veya aşırı kilolu olma ve iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalmadır.
• Diğer olası nedenler. İnflamatuvar bağırsak hastalığı ve tip 2 diyabet gibi sağlık koşulları kolon kanseri için risk faktörü olabilir.

Kolon kanseri genç yetişkinlerde neden artıyor?

Genç yetişkinlerde kolon kanseri teşhislerindeki artışa katkıda bulunan birkaç olası faktör vardır; bunların çoğu esas olarak modern yaşam tarzı alışkanlıklarının benimsenmesiyle bağlantılıdır. Bu faktörlerden bazıları yaşam tarzı ve diyetteki değişiklikler, çevresel maruziyetler ve gelişmiş tespit yöntemleridir.

 

Yaşam tarzı ve beslenmede değişiklikler

Aşırı miktarda işlenmiş gıda ve yüksek yağlı diyetler tüketmek kolon kanserine katkıda bulunan faktörler olabilir. Modern Batı diyeti, hepsi iltihaplanmaya ve kolorektal kanser vakalarının artmasına katkıda bulunabilen işlenmiş etler, fast food ve şekerli atıştırmalıklar açısından zengindir.

 

202'den beri evden çalışmak yeni bir normal haline geldi. Evden çalışan genç yetişkinlerin sayısı arttıkça, hareketsiz bir yaşam tarzı geliştirme olasılığı daha yüksektir. Egzersiz eksikliği kolon kanseri riskini artırır.

 

Çevresel maruziyetler

Genç yetişkinlerde kolorektal kanser vakalarının artışına katkıda bulunan olası çevresel nedenler arasında artan alkol tüketimi ve diyet, antibiyotikler ve diğer ilaçlar nedeniyle bağırsak mikrobiyotasında/bağırsak bakterilerinde meydana gelen değişiklikler yer almaktadır.

 

Geliştirilmiş tespit yöntemleri

Kolon kanserinin uyarı işaretlerini tespit etmek için geliştirilmiş yöntemler, hastalıkla ilişkili endişe verici eğilimi olumlu yönde etkileyebilir. Ade nomalar ve kanser öncesi polipler kolorektal kanserin öncüleridir; erken tespit edilmez ve tedavi edilmezlerse kolon kanserine dönüşebilirler.

 

Yeni araştırma, gelişmiş tespit yöntemlerinin faydalarını ortaya koyuyor. 2022 tarihli bir çalışma, kolon kanserini tespit etmek için yeni bir araç olan GI Genius teknolojisinin, adenom ve poliplerin gözden kaçma oranını %45,8 oranında azalttığını buldu.

 

Tanı ve tarama

Kolon ve rektum kanserlerinde erken tanı ve tarama, sonuçların iyileştirilmesi açısından önemlidir.

 

Amerikan Kanser Derneği, aşağıda listelenen belirtilerden herhangi birini yaşamanız durumunda tıbbi yardım almanızı öneriyor.

 

Birkaç günden uzun süren bağırsak hareketlerinde değişiklik (örneğin kabızlık, ishal veya daralmış dışkı)
Parlak kırmızı kanla rektal kanama
Çabalamadan kilo vermek

 

Yaygın tanı testleri

Farklı tarama ve tanı testleri vardır. Yaygın olanlardan bazıları aşağıda listelenmiştir:

 

Kolonoskopi. Kolonu ve rektumu incelemek için rektumdan bir kolonoskop (kameralı esnek bir tüp) yerleştirilir.

 

Dışkıda gizli kan testi. Bu, dışkıda gizli olan herhangi bir kanı tespit eden bir dışkı testidir.
Bilgisayarlı tomografi kolonografisi. Bu, kolon ve rektumun ayrıntılı görüntülerini üretmek için karın ve pelvisin taranmasıdır.

 

Kolorektal kanserlerin erken teşhisi ve tedavisinin farklı faydaları olabilir. Bunlar arasında sağkalım oranlarının artması, hastalık komplikasyonları riskinin azalması ve daha az agresif tedavinin kullanılması yer alır.

 

Tedavi seçenekleri

Modern teknoloji ve ilerleyen araştırmalar sayesinde artık kolon ve rektum kanserinde cerrahi ve cerrahi olmayan farklı tedavi seçeneklerimiz mevcut.

 

Cerrahi tedaviler. Kolon veya kolorektal kanserleri tedavi etmek için farklı cerrahi türleri kullanılır. Prosedür seçimi kanserin evresine, konumuna ve diğer faktörlere bağlıdır. Polipektomili kolonoskopi erken evre kanserler için bir cerrahidir. Palyatif cerrahi genellikle ileri hastalık için önerilir.

 

Cerrahi olmayan tedaviler. Kemoradyoterapi , kemoterapi ve belirli ilaçlarla hedefli tedavi cerrahi olmayan tedavilere örnektir. Magnolia meyvelerinde bulunan bir bileşik olan hisandrin B, yeni ortaya çıkan araştırmaların önerdiği gibi geç evre kolon kanserinin tedavisinde etkili olabilir.

 

Hedefe yönelik tedaviler, normal ve sağlıklı hücrelere önemli zarar gelmesini önlerken kanser hücrelerini hedef alıp saldırmak üzere tasarlanmış kanser tedavileridir.

 

Kolon ve rektum kanseri tedavisinde hedefli tedavilerin kullanılmasıyla sağlanan son gelişmeler, sağ kalım oranlarını iyileştirerek hasta sonuçları üzerinde olumlu etki yaratmaktadır.

 

Önleme ve yaşam tarzı değişiklikleri

Genç popülasyonda kolorektal kanseri önlemek için benimsenebilecek bazı sağlıklı yaşam tarzı tercihleri vardır.

 

Sürekli olarak yüksek oranda işlenmiş gıda tüketmekten, aşırı alkol tüketiminden, şekerli içecek ve gıdaların, yüksek sodyumlu gıdaların ve ızgara etlerin tüketiminden kaçının. Meyve ve sebzelerden, tam tahıllardan ve yağsız proteinlerden oluşan sağlıklı bir diyet tüketilmeli ve sağlıklı bir yaşam tarzına dahil edilmelidir.

 

Çalışmalar düzenli fiziksel aktivitenin kanser insidansı ve ölüm riskini azalttığını göstermektedir. Düzenli egzersizden oluşan sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek kolorektal kanser riskini önlemede faydalı olabilir.

 

Rutin taramalardan geçmek de çok önemlidir. Erken müdahale, olumlu tedavi sonuçlarının olasılığını artırabilir.

 

Kolorektal kanser açısından ortalama risk taşıdığı düşünülen kişilerin 45 yaşında tarama yaptırmaya başlamaları önerilir. Ancak 45 yaşından küçük kişiler, özellikle semptomlarınız olabileceğinden şüpheleniyorsanız, tarama ve kontrollerden geçmek için birincil doktorlarına danışabilirler.

 

Destek ve kaynaklar

Kolon ve rektum kanserleri için farklı destek materyalleri ve kaynakları mevcuttur. Örneğin:

 

Kolorektal Kanser İttifakı, tanı hakkında başkalarıyla konuşarak duygusal ve ruhsal sağlık desteği alınmasını öneriyor.

 

Amerikan Kanser Derneği'nin kolorektal kanserden etkilenenlere yönelik çok çeşitli kaynaklar sunan çeşitli destekleyici çevrimiçi toplulukları bulunmaktadır.

 

Kolon Kanseri Koalisyonu'nun, farkındalığı ve taramaları artırma ve kolon kanseri hastalarını ve bakıcılarını destekleme çabalarına fon sağladığı bilinmektedir.

 

Hasta Savunucusu Vakfı'nın Eş Ödeme Yardım Programı, uygun hastalara finansal destek sağlıyor.

 

Family Reach, kanserden etkilenen hastalara ve ailelerine maddi destek sağlıyor.
Gençlerde kolorektal kanser teşhis oranlarında endişe verici bir artış var. Sonuç olarak, 20'li yaşlarınızda kolon kanseri belirtilerinden herhangi birini yaşarsanız (bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, dışkıda kan veya açıklanamayan kilo kaybı gibi) tıbbi yardım almanız çok önemlidir. Erken tarama, erken teşhis şansını artırabilir ve bu da olumlu tedavi sonuçları şansını artırır.

 

Gençlerde kolon kanseri oranı neden artıyor?

Gençlerde kolon kanserinin artışı, kötü beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı gibi farklı faktörlerden kaynaklanmaktadır. Genetik ve çevresel faktörler de bu alışılmadık artışa katkıda bulunuyor olabilir. Düzenli kolorektal kanser taraması erken teşhis için çok önemlidir.

 

Gençlerde kolon kanseri taramasına ne zaman başlanmalı?

Bu kanserin aile öyküsü veya kanser öyküsü gibi diğer risk faktörleri olan genç yetişkinler taramalara daha erken başlamalıdır. Ancak, mevcut kılavuzlara göre, ortalama risk taşıyan kişiler genellikle 45 yaşında taramalara başlamalıdır.

 

Kolorektal kanserinin erken belirtileri var mıdır?

Kolorektal kanserin erken belirtileri arasında bağırsak hareketlerinde değişiklikler (daralmış dışkı gibi), kanlı dışkı ve ani kilo kaybı yer alabilir. Ancak belirtilerin değişebileceği unutulmamalıdır. Olağandışı bir şey fark ettiğinizde sağlık uzmanınızı bilgilendirmeniz önemlidir.

 

Önemli çıkarımlar:

 

• Genç yetişkinlerde kolorektal kanser tanısı artıyor. Bu artışa katkıda bulunan farklı faktörler arasında kötü beslenme ve hareketsiz bir yaşam tarzı yer alıyor.
• Erken tarama erken teşhis için anahtardır. Bu erken tedavi ve olumlu tedavi sonuçlarının şansını artırır.
• Önleyici tedbirlerden bazıları; bitkisel ve lif açısından zengin bir beslenme düzeni benimsemek, aktif bir yaşam tarzına sahip olmak, düzenli tarama ve kontrollerden geçmektir. Kaynak: Ajans Balıklıgöl