'Sistem yok' deyip geri çeviremeyecekler! Zorunlu oluyor

Geçtiğimiz günlerde Ankara'da meydana gelen olayda hamile bir kadının hastaneye kabul edilmemesi nedeniyle bebeğini kaybetmesi kamuoyunun gündemine oturdu. Hayati tehlikesi olan acil durumdaki hastanın hastaneye kabul edilmemesi suç teşkil ediyor.

Dokuz aylık yani neredeyse doğum zamanı gelen hamile bir kadın evde fenalaştı. Eşi acil servise götürse de hastane personeli 'Sistem yok' diyerek hastayı kabul etmedi.  Başka bir hastaneye giden kadının bebeği yolda öldü. Bu sağlık skandalını Türkiye Gazetesi'nden İsa Karakaş konuyu bugün köşesine taşıdı.

İşte İsa Karakaş'ın o köşe yazısı:

Dokuz aylık yani neredeyse doğum zamanı gelen H.A. isimli hamile bir kadın evde fenalaştı. Eşi acil servise götürdü. Ancak acil servis doktoru iddiaya göre "sistem yok" diyerek hastaya bakmadı. Başka bir hastaneye giden kadının bebeği yolda öldü...

Evet… geçtiğimiz günlerde yine büyük bir toplumsal sorumluluk anlayışı içerisinde TGRT Haber bu olayı kamuoyuna taşımıştı.

İzleyenleri üzüntüye boğan bu haber üzerine çok sayıda okucumuz  “Sistem Yok, bahanesi ile hastaların tedavi edilmeden gönderilmesi mümkün müdür?" diye sualler yöneltince bu  konuya tüm yönleriyle açıklık getirmeye çalıştık.
 
“SİSTEM YOK” ne demektir?
 
Hastanelerin “Sistem Yok” dedikleri sistem; hastaların tedaviden faydalanmaları için Sosyal Güvenlik Kurumu’nun geliştirmiş olduğu sistemidir. Bunu daha açık bir şekilde anlatalım. Bilindiği üzere bugün itibarıyla hemen hemen tüm kamu hastaneleri, üniversite hastaneleri, özel hastaneler ile diğer sağlık hizmeti sunucularının çoğu SGK ile sözleşmeli olarak hizmet sunmaktadır.

Söz konusu sağlık hizmeti sunucuları tarafından müracaat eden kişilerin sağlık yardımlarından yararlanma haklarının olup olmadığının tespiti için SGK bilgi işlem sistemi (MEDULA, MEDULA-optik, eczane provizyon sistemi) üzerinden, T.C. kimlik numarası ile hasta takip numarası/provizyon alınması zorunlu bulunmaktadır. Provizyon alınamadığı gerekçesi ile bazı hastaneler ya da işgüzar bazı çalışanları “SİSTEM YOK” bahanesini ileri sürerek bahse konu olayda olduğu gibi hastaları tedavi etmeden geri çevirdiği durumlar maalesef zaman zaman kamuoyuna yansımaktadır.
 
“SİSTEM YOK” olsa bile tedavi etmek zorunlu
 
SGK ile sözleşmeli sağlık kurum ve kuruluşlarınca, kurum bilgi işlem sisteminden hasta takip numarası/provizyon alınamamasına rağmen gerekli sağlık yardımları sağlanması mümkün bulunmaktadır.

SGK, bilgi işlem sisteminden kaynaklanan arıza hâlinde SGK Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğü yetkililerince imzalanacak bir tutanak ile tevsik edilmesi kaydıyla MEDULA sisteminden kaynaklanan arıza nedeniyle hasta takip numarasının alınamadığı süre zarfında kurum sağlık yardımlarından yararlanma hakkının olduğunu yazılı olarak beyan etmek veya belgelemek suretiyle müracaat eden kişilere (daha sonra yapılan sorgulama sonucu bu kişilerin müstahak olmadığının tespit edilmesi hâlinde, tedaviye ait fatura bedeli ilgili sağlık kurumuna/kuruluşuna ödenerek gerekli yasal işlemler kurumca yürütülür) de provizyon alınmadan sağlık yardımı yapılması gerekmektedir.
 
Provizyon verilmemesi hâlinde bile...
 
Sistem olmasa bile özelikle acil hâllerde hasta için bir saniyenin bile hayati öneme sahip olduğu bu durumda müdahale edilmeden geri çevrilmesi mümkün değildir.
SGK bilgi işlem sistemi tarafından prim ödeme gün sayısı veya prim borcu bulunması nedeniyle hasta takip numarası/provizyon verilmemesi hâlinde sağlık hizmeti sunucularınca kişinin müracaatının, aşağıda belirtilen istisnai hâller nedeniyle yapılıp yapılmadığı değerlendirilecektir. Müracaat aşağıda sayılan istisnai nedenlerle yapılmış ise sadece söz konusu müracaat nedeni ile ilgili sağlık hizmeti verilip bedelleri faturalandırılabilmektedir..

İş kazası ile meslek hastalığı hâli,

Trafik kazası,

Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalık,

Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmeti,

Analık hâli,

Afet ve savaş ile grev ve lokavt hâli,

18 yaş altı çocuklar,

Tıbben başkasının bakımına muhtaç kişiler ile

Madde bağımlılığı tedavisine yönelik sağlık hizmetleri.

Ağır cezalar uygulanmaktadır
 
Özelikle hayati tehlikede olan bir acil hâldeki bir hastanın hastaneye kabul edilmemesi Türk Ceza Kanunu açısından suçtur. Aynı şekilde Borçlar Kanunu, kamu ve özel hastaneler mevzuatı ile yukarıda açıklanan SGK mevzuatı mecburi olup birçok yaptırıma bağlanmıştır.

Belirtilen hâllerde hastaya kabul edilmeyen, hastaneden geri çevrilen hastalar ya da hasta yakınları bu durumu hemen ALO 170, ALO 184 numaralı hatlara bildirebileceğiniz gibi bulunduğunuz ildeki SGK ve Sağlık İl Müdürlüğüne bir dilekçe ile de bildirebilirsiniz. Hayati tehlikesi olan acil durumdaki hastanın hastaneye kabul edilmemesi nedeniyle hastalığı daha da ağırlaşmış veya ölmüşse ayrıca Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunabilirsiniz.