Fevzullah Kurt ile; Urfa/Antep Fıstığı Üzerine

Ülkemizde "Antep Fıstığı" adıyla bilinen ve üretiminin en fazla Urfa'da yapıldığı Urfa/Antep fıstığı üzerine çalışmalar yapan Yeşil Hayat Organik Gübre Şanlıurfa bayisi yetkilisi Fevzullah Kurt ile Fıstık üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik.

Fevzullah bey sizi kısaca tanıyabilir miyiz?

1987 Urfa doğumluyum ve Urfa'da yaşamaktayım. Gaziosmanpaşa üniversitesinde sondaj teknolojilerini, İstanbul üniversitesinde jeoloji mühendisliğini bitirdim ve Anadolu üniversitesinde de çalışma ekonomisi ve endüstriyel ilişkilerini okuyorum.

2018 yılından beridir organik gübreler üzerinde araştırmalar yapıp, bu konuda çalışmalar sürdürüyorum. 1 yıldır Yeşil hayat organik gübrenin Şanlıurfa bayisiyim. Organik gübrenin önemi hakkında çiftçilere elimizden geldiği kadar bilgilendirmeler yapıyorum.

Urfa/Antep fıstığının yetişebileceği iklim nasıl olmadır?

Fıstık, kış aylarının soğuk (tomurcukların çimlenmesinin gecikmesi için önemlidir) , yaz aylarının sıcak olduğu (25-40 derece) olduğu bir iklimde iyi yetişme imkanı bulur. Ülkemizde farklı bölgelerde fıstık yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ege ve Akdeniz bölgelerinde yoğun olmasa da, Güneydoğu bölgesinde özellikle Şanlıurfa ve Gaziantep te yoğun olarak fıstık üretimi yapılmaktadır. Fıstık için Ülkemizdeki en uygun yetişme koşulları Gaziantep  ve Şanlıurfa'dır.

 Fıstık ekimi için anaç kök seçimi nasıl belirlenmelidir?

Anaç kök seçimi ekimin yapılacağı bölgenin iklim ve toprak yapısına uygun olmalıdır.

Ülkemizde yoğun olarak kullanılan anaç kök çeşitleri şu şekildedir:

-Pistacia khinjuk (Buttum)

-Pistacia atlantica ( yabani fıstık)

-Pistacia vera (Antep fıstığı)

Ülkemizde bulunan fıstık çeşitleri:

-Sel 1

-Sel 11

-Siirt

-Kırmızı

-Halebi

-Uzun

-Ohadi

Ülkemizde yoğun olarak üretilen çeşit Antep fıstığı (Uzun) çeşididir. Sırasıyla Siirt, kırmızı, halebi ve ohadi çeşitleri takip eder.

Bölgemizde yapılan çalışmalarda iklimimize en uygun olan anaç kök pistacia khinjuk (Buttum) olduğu bilinmekte birlikte dayanıklı ve hastalıklara karşı dirençli bir köktür.

Pistacia khinjuk (Buttum) anaç kök üzerine siirt çeşidi aşılanarak yapılan yetiştiriciliğin diğer anaç ve çeşitlerden daha verimli olduğu görülmüştür.

Urfa/Antep Fıstığı ekimi ne zaman ve nasıl yapılmalıdır?

Ekim için iki yöntem vardır.

Birinci yöntem doğrudan fıstık tanesi (tohum)ekimi ile yapılır.

Arazide ağaç yerleri belirlendikten sonra çukurlar açılır ve 1-2 gün suda bekletilmiş olan 3 adet tohum çukura konulur ve üzerine organik gübre yada fermente olmuş ahır gübresi ile karıştırılmış çukurdan çıkarılan toprak atılır ve az bir su dökülerek üstü kapatılır. Tohumun ekildiği çukur üzerine herhangi bir malzeme ile gölgelendirme yapılır, fide büyüyüp kendini tutana kadar.

 Diğer yıl ekilmiş olan 3 tohumdan en iyi gelişmiş olan bırakılarak diğerleri sökülür. Duruma göre yıl içerisinde 1-2 kez serin vakitlerde sulama yapılabilir. Tohum ekimi Aralık ayından şubat sonuna kadar yapılabilir.

İkinci Ekim yöntemi ise Tüplü fidan dikimidir.

Arazide çukur yerleri belirlendikten sonra çukurlar açılır. Kırç bölgelerde açılacak çukurları havuz şeklinde kapalı olmamasına dikkat edilmelidir. Dikkat edilmediği taktirde ağacın gelişimi sağlıklı olmaz, sadece masraf, emek ve zaman israfı olmuş olur.

O nedenle kıraç bölgelerde çukurlar kaya iyi bir şekilde parçalanarak geniş olarak açılmalıdır.

Çukur derinlikleri en az 60 cm olmalıdır. Çukur içerisine poşetini yırttığımız fıstık fidesini toprağı dağılmadan olduğu gibi Çukurca düzgünce yerleştirmeliyiz. Ardından çukurdan çıkarılan toprak organik gübre veya fermente (yanmış) olmuş ahır gübresi ile karıştırılarak 40 cm kadar çukur içine atılır ve ayağa kalkıp ayak ile çukur içine atılan toprak basılarak iyice sıkıştırılır. Ardından fideye can suyu verilir. Su kendini çektikten sonra çukurun kalan kısmı doldurulur ve fide in etrafına biraz organik veya ahır gübresi serpilerek etraf çapalanır. Fide ekimleri Kasım ayı ile başlar ilkbaharın ilk haftalarına kadar sürer.

Yıl içerisinde 1-2 kez sulanması faydalı olacaktır. Sulamalar serin saatlerde yapılmalıdır. Son sulama Ekim ayı içerisinde yapılmalıdır.

Ekim sırasında 14 dişi ağaca 1 erkek ağaç olacak şekilde ekimin yapılmasına dikkat edilmelidir. Bölgenin rüzgar yönleri göz önünde bulundurulmalıdır.

Bahçede Birden fazla erkek ağaç çeşidi bulundurmanız tozlanma dönemlerini uzatacağından dolayı önem arz eder.

Fıstık, zeytin badem ve diğer meyve bahçeleri için gübreleme dönemi devam etmektedir. Tüm soru ve bilgilendirmeler için bizi arayın. 05427391127
Şanlıurfa'nın organik gübre satış noktası
​​​​​​
Röportaj: Mehmet Emin Kuş / urfaradikal.com