Eğitim Bir Süreçtir
Şanlıurfa da ilk lise 1946 yılında dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali YÜCEL'in Urfa'yı ziyareti esnasında halkın lise istiyoruz talebi karşılık bulmuş ve aynı yıl ilimizde Urfa Lisesi adıyla bir lise açılmıştır.
Bu zamana
kadar çocuklarını okutmak isteyen ebeveynler Gaziantep ve (Kahraman)Maraş başta
olmak üzere Diyarbakır ve diğer illere göndermek zorunda kalıyordu. İlde lise
olmayınca başka ile gönderme İmkanı olmayan vatandaşın ise okuma şansı zaten
yoktu. Urfa’nın eğitimdeki
geciktirilmişliği bununla sınırlı kalmıyor. Anadolu liselerinin açılışında da,
fen liselerinin açılışında da bu geciktirilmişlik devam etmiştir.
Türkiye’de ilk fen lisesi Ankara Fen Lisesidir(1962). 2003-2004 eğitim öğretim yılında ülke genelinde öğrenci sayısı bakımında Şanlıurfa’nın 1/3 ne yakın olmayan iller de dahil olmak üzere çeşitli illerde toplamda 61 fen lisesi açılmış olmasına rağmen Şanlıurfa henüz bir fen lisesine kavuşmuş değildir. Şanlıurfa’da ilk fen lisesi 2004-2005 eğitim öğretim yılında 48 öğrenci kaydını yaparak eğitme başlamıştır. Fen liseleri sayısı 2022-20223 eğitim öğretim yılında başlamak üzere 9'a çıkarılmasına rağmen yeterli düzeyde oldu söylenemez. Sınavla öğrenci alan Anadolu liselerinin mevcut kontenjan sayısı da yetersiz olduğunu düşünüyoruz. Öğrenci potansiyeli yüksek olan ilçelerde en az 2 fen lisesine ihtiyaç duyulmaktadır. Şanlıurfa öğrenci potansiyeli açısında Türkiye’de dördüncü büyük il olarak geçmektedir.
Eğitimde gecikme geçmişten günümüze kadar devam etmektedir. Bugün ilimizde eğer eğitim kurumlarının donanım durumları tartışılmıyor ve hala öğretmen açığı, ücretli öğretmen, derslik sıkıntısından bahsediyorsak bu geciktirilmişlik hala devam ediyor demektir. 2021 yılında il dışına tayin isteyip il dışına giden öğretmen sayısı yaklaşık 3.250(üçbinikiyüzelli) dir. Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ile düşünüldüğünde yaklaşık 180.000(yüzseksenbin) öğrenciyi etkilediğini göz önünde bulundurmak gerekiyor.
Şanlıurfa'da hiçbir dönemde eğitimde istikrar sağlanamamıştır. Bu istikrarsızlığın bir çok nedeni vardı. Ancak bizce en önemli sebebi sık sık değişen il milli eğitim müdürleriyle birlikte eğitim sürecine dair olumlu çalışmalara adapte olan birimlerin de sık sık değiştirilmesidir. Örneğin ARGE birimine alımlar keyfiliğin ötesine geçmemektedir. İl milli eğitim müdürünün değişimiyle birlikte ARGE biriminin de tamamen yenilendiğine şahit oluyoruz.
Bir diğer önemli husus, özellikle ilköğretimin birinci kademesi dediğimiz 1-4 sınıflarda sık sık öğretmen değiştiren öğrenciler ile tek öğretmen ile devam eden öğrenciler arasın ciddi farklar oluştuğunu sahada bizzat tanık olduğumuzu söylersek yanlış bir ifade kullanmış olmayız. Başarısızlık sadece öğrenciden kaynaklanmıyor. Öğrencinin yanı sıra çevresel imkanlara, kültürel duruma, sağlık şartlarına, ekonomik imkanlara, ailenin gelir seviyesine, anne ve babanın eğitim düzeyi gibi birçok faktör etkili olmakla birlikte, bu hususta öğretmen değişikliği de öğrenci başarısını düşüren önemli bir faktör olduğu açıktır.
Sözleşmeli öğretmenlik geçici pansuman görevi dışında bir fonksiyonu bulunmamaktadır. 3 yıl zorunlu hizmetin bitiminde öğretmen sirkülasyonu aynı hızla artarak devam ettiği hepimizin malumu. Bugün önlem alınmaz ise yarınlarda da Şanlıurfa’nın en büyük sorunu eğitim olmaya devam edecektir.
Soruna köklü çözüm üretilmek isteniyorsa öğretmenin görev yaptığı koşullar göz önüne alınarak ek bir ödemenin yapılması bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkıyor. Öğretmenin bulunduğu yerin kaderini değiştirebilmesi için uzun süreli ve planlı çalışması gerekmektedir. Ücrette yapılacak bir iyileştirme ile öğretmenin ilk atandığı yerde uzun süre çalışması için yeterli motivasyon aracı olabilir. Denemek, uygulamaya koymak ve sonuçlarını değerlendirmek gerekir.
Sonuç olarak Şanlıurfa'da eğitimin iyileştirilmesi için;
1- Alt yapı ihtiyacı (derslik, öğretmen başına düşen öğrenci sayısını Türkiye ortalamasının altına indirilmesi)nin bir an önce giderilmesi.
2- Öğretmen sirkülasyonu için acil önlem alınması. Öğretmen sirkülasyonu en aza indirilmesi.
3- Sınavla öğrenci alan liselerin (Fen liseleri sayısı ve kontenjanları dahil olmak üzere) yeniden gözden geçirilmesi, derslik kontenjan sayısının artırılması ve eksikliklerin giderilmesi.
4- Onarım ihtiyacı yanı sıra okulların donanım ihtiyacının karşılanması. En asgari düzeyde Türkiye genelinde donanım açısında öğrenci başına harcanan ücretin Şanlıurfa öğrencilerinden esirgenmemesi gerektiğini belirtelim. Milli Eğitim Bakanlığını bu anlamda şeffaf olmaya davet ediyoruz.
5- İl ve ilçe Milli eğitim müdür ve müdür yardımcıları kadrosuna atanacaklardan eğitimdeki başarılarının somut olarak ortaya konulabilir olmasına dikkat edilmesi.
6- Yerel yönetimlerin ildeki eğitim-öğretim sürecine katkılarının artırılması. Sosyal, kültürel ve akademik başarıya yönelik çalışmalarda destek sağlaması.
7- Yereldeki STK'ların öğrencilere yardım kampanyalarıyla defter, kalem, silgi vb yardımlarla sınırlı kalmaması, aynı zamanda eğitime uzun vadeli çözünler konusunda iradelerini ortaya koymalarını ve takip etmeleri, ildeki mevcut siyasi aktörlere kamuoyu baskısı oluşturmaları gerekir.
8- İl Milli Eğitim Müdürlüğü ARGE birimi tarafından her dönem için en az dört kazanım değerlendirme sınavı hazırlanması, bu sınavlara girecek öğrencilerin imkanlar dahilinde isteyen online sınava girebilmeli, bu imkandan mahrum olan öğrencilere ise kitapçık şeklinde indirebilecek bir formatta web sitesine yüklenmesi gerekir.
9- Özelikle pansiyonların bir kısmını mevsimlik işçi ailelerin çocuklarına ayrılması gerektiği, anne-baba çalışmaya gitseler bile çocuklarını gönül rahatlığıyla bırakabilecekleri bir imkanın sağlanması gerekir.
10- Nitelikli okullara idare atanması da belli bir sisteme bağlanması.(Sadece mülakatla atamanın hiç kimseye yararı yoktur.)
11- Sık sık okulların isimlerinin değiştirilmesi, okulların bir yerden başka bir yere taşınması anlaşılır gibi değil. Yapılacak yeni binalara eski okulları taşımak yerine yeni isimlerle ve ihtiyaca uygun okul açmak daha isabetli olacaktır.
Şanlıurfa Özgür Eğitim Sen İl Temsilcisi