Dilan Kunt Ayan'dan "6 Şubat Depremi'nin Sorumluları Yargılansın!" Önergesi

Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan'dan Meclis Araştırma Önergesi: 6 Şubat Depremi'nin Sorumluları Yargılansın!

Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan, 6 Şubat 2023’te meydana gelen ve 11 ili etkileyen depremin ardından Şanlıurfa’daki yıkımın, hasarlı binaların durumunun ve sorumluların tespit edilmesi amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne araştırma önergesi sundu.

Depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, ağır hasarlı binaların büyük bir kısmının henüz yıkılmadığını ve deprem konutlarının tamamlanmadığını belirten Ayan, barınma hakkına ulaşamayan depremzedelerin mağduriyetine dikkat çekti.

“Şanlıurfa’da 8.800 Ağır Hasarlı Bina Tespit Edildi”

Ayan’ın sunduğu önergede, depremde Şanlıurfa’da 181 kişinin hayatını kaybettiği, toplamda 20 binanın yıkıldığı ve yapılan incelemelerde 8 bin 800 binanın ağır hasarlı olduğunun belirlendiği vurgulandı.

Kentteki yapılaşmanın büyük çoğunluğunun son 20 yılda yapıldığını belirten Ayan, denetimsiz ve usule aykırı binaların inşa edilmesine göz yumulduğunu ifade etti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yerel yönetimlerin sorumluluklarını yerine getirmediğini öne süren Ayan, özellikle denetimsizlik ve tedbirsizlik nedeniyle yaşanan kayıpların araştırılması gerektiğini vurguladı.

“Deprem Konutları Teslim Edilmedi, Hak Sahipleri Mağdur”

Ayan, Şanlıurfa’daki deprem konutlarının tamamlanmadığını ve birçok hak sahibinin evlerine kavuşamadığını belirtti. Konutlarını kaybeden yurttaşların fahiş kira fiyatları nedeniyle mağdur olduğunu ve yerinde dönüşüm projelerinin yetersiz kaldığını ifade etti.

“Deprem Davalarında Adalet Sağlanmadı”

Önergede, deprem sonrası açılan soruşturmaların büyük çoğunluğunun sonuçsuz kaldığı, tutuklu sanıkların serbest bırakıldığı ve yargı sürecinin adaleti sağlamaktan uzak olduğu vurgulandı. Deprem felaketinde sorumluluğu bulunan kişi ve kurumların belirlenmesi için kapsamlı bir araştırma komisyonu kurulması gerektiğini belirten Ayan, idarenin kusursuz sorumluluğunun da incelenmesi gerektiğine dikkat çekti.

“TBMM Araştırma Komisyonu Kurulsun”

Ayan, tüm bu nedenlerle 6 Şubat Depremi’ndeki sorumluların tespit edilmesi, deprem sonrası yapılan çalışmaların denetlenmesi ve mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını talep etti.

Önergenin TBMM’de ne zaman gündeme alınacağı ise merak konusu.



Önergenin tam metni;

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA

Kahramanmaraş Merkezli 6 Şubat Depremi, 11 ilde ağır kayıp ve yıkımlara neden olmuş, toplamda 15 milyon yurttaşı etkilemiştir. Resmî açıklamalara göre 53 bin 537 insanımız depremde hayatını kaybetmiş, yüz binden fazla insan ise yaralanmıştır. 11 ilde etki eden depremin, yanlış ve plansız kentleşmenin, denetimsizlik ve tedbirsizliklerin etkisiyle yüzbinlerce yapı ve bina yıkılmış, hasar almıştır.

Şanlıurfa’da depremler sonucunda 181 kişi hayatını kaybetmiş, kentte il dışından gelenlerle birlikte vefat edenlerin toplam sayısı 351 olarak kayıtlara geçmiştir. Bununla birlikte Şanlıurfa’da 20 bina deprem sırasında yıkılmış, depremin ardından yapılan incelemeler sonucunda ise 8 bin 800 ağır hasarlı bina olduğu tespit edilmiştir.

6 Şubat Depremi’nin ardından geçen 2 yıllık sürede meydana gelen yıkımlarda kusur ve ihmali bulunanların tespiti, yargılanması ve hak ettikleri cezaları alması; idarenin kusursuz sorumluluğu dahil tüm sorumluların etkin soruşturmalarla sorumluluk oranlarının belirlenmesi, deprem sonrasında tespit edilen 8 bin 800 ağır hasarlı binanın akıbeti ve hak sahiplerinin güncel durumu ve deprem konutlarının akıbetinin araştırılması amacı ile Anayasanın 98. ve İç Tüzüğün 104. ve 105. Maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması için gereğini arz ve teklif ederiz. 06.02.2025

Dilan KUNT AYAN

Şanlıurfa Milletvekili

GEREKÇE

6 Şubat 2023 tarihinde 7.7 ve 7.6 şiddetlerinde meydana gelen deprem Kahramanmaraş merkezli olmasına rağmen 11 ili doğrudan ve ağır şekilde etkilemiş, Asrın Felaketi olarak kayıtlara geçmiştir. Resmî açıklamalara göre 53 bin 537 insanımızın hayatını kaybettiği belirtilmişse de bölgede yaşayanlar ve tanıklıklar üzerinden bu sayının çok daha fazla olduğu iddia edilmektedir. Yaşamını kaybedenlerin yanı sıra depremin etkisi, ihmaller silsilesi, kusurlu ve yanlış yapılaşmanın son 20 yılda artması, denetim faaliyetlerinin etkin yapılmaması gibi nedenlerle 38.901 bina ve 518.000 konut yıkılmıştır. Ağır hasar, orta ve az hasarlı binalarda hesaba katıldığında bir milyonu geçen sayıda yapının depremden etkilendiği belirlenmiştir.

Şanlıurfa da depremden etkilenen kentlerden biri olup, meydana gelen depremde 181 kişi hayatını kaybetmiştir. 20 bina deprem sırasında yıkılmış ancak felaketin bilançosu depremden sonra ortaya çıkmıştır.8 bin 800 ağır hasarlı bina olduğu tespit edilmiştir.

Depremden etkilenen kentlerden olan Şanlıurfa’da meydana gelen bu bilanço, hasarlı binaların çoğunluğunun son 20 yılda yapılmış olması, usule aykırı yapıların, denetimsizliğin ve takipsizliklerin sonucudur. Başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Büyükşehir Belediyeleri tarafından yapılması gereken denetim, onay ve izin usulleri kâğıt üstünde, prosedürel olarak yapılan incelemeler ve kararlarla verilmiş, standartlara ve mevzuata uymayan yapılar inşa edilmiştir.

Aralarında kamu hizmet binaları, tarihi ve turistik binalar, hastane ve okulların da olduğu bu ağır hasarlı binaların yıkım ve yenileme işlemleri depremin üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen hala tamamlanmamış, kentte yaşayan halkın hayatını tehlikeye atmaya; kent demografisine, sosyal ve ekonomik yaşama, kamusal hizmetlere ulaşıma zarar vermeye devam etmektedir.

Şanlıurfa merkez ve ilçelerinde, evlerini kaybeden veya hasarlı olduğu için kullanamaz hale gelen insanların bir kısmı fahiş ücretlerle kiracı olmak veya göç etmek durumunda kalmıştır. Bakanlık ve iktidarın depremden sonra ve seçim süreçlerinde verdikleri vaatler, deprem konutlarının tamamının en kısa süre içerisinde tamamlanarak teslim edilmesine dair sözler yerine getirilmemiştir.

Bakanlık tarafından net bir açıklama yapılmamasına rağmen, Şanlıurfa’daki depremzede ve hak sahiplerinin büyük çoğunluğunun evlerinin teslim edilmediği, yerinde dönüşüm ve yerinde yenileme teşviklerinden olması gerektiği gibi faydalanamadıkları ortadadır. Hak sahipleri il ilçe merkezlerindeki evlerinin yerine şehirden uzak, ulaşım ve diğer hizmetlerin olmadığı yerlerde yapılan evler almaya mecbur bırakılmaktadır.

Diğer yandan depremde yıkılan ve ağır hasar gören evlerle ilgili yargı süreçleri adaleti sağlamaktan uzaktır. Depremden bu yana yürütülen yargılamaların büyük çoğunluğu sonuçlanmamış, tutuklu sanıklar tahliye edilmiş, etkin soruşturmalar genişletilmediği için sorumluluk yalnızca birkaç kişinin üzerinde bırakılmıştır. Oysa ki idarenin denetim sorumluluğu, kusursuz sorumluluğu incelenmesi gereken hususlardandır.

Tüm bu can ve mal kayıpları, yıkılan ve ağır hasar alan yapıların durumlarının araştırılması, açılan dava ve soruşturmaların takibi, Şanlıurfa’da yaşayan ve barınma hakkına ulaşamayan depremzedelerin akıbeti, deprem konutlarının ne kadarının tamamlanıp ne kadarının eksik bırakıldığı, meydana gelen depremin ve felaketlerin Şanlıurfa’daki etkilerinin giderilmesi ve benzer felaketlere karşı daha güçlü, daha güvenli, daha sağlıklı yapılar ve kentlerin inşa edilmesi, 6 Şubat Depremi’nde yaşanan kayıp ve yıkımlarda kusuru, ihmali, sorumluluğu bulunan tüm kişi ve kurumların tespit edilmesi, gerekli yasal süreçlerin işletilmesi ve eksikliklerin belirlenerek gerekli düzenlemelerin ve politikaların üretilmesi amacıyla Meclis bünyesinde bir araştırma komisyonu kurulmasını teklif ederim.